Köz qaras Tarih Qazaq handığına jıl. Belgili qoğam jäne öner qayratkeri, sayasi publicist H. Qoja-Ahmet «Ereuil atqa er salmay», «Ziyalı kim, ziyandı kim», «Qazaq äni qalay kosmopolittendi», t. Ol jıldar aralığında KSRO ükimetiniñ halıqqa nasihattağan resmi tarihına öz pikirin aytıp «Odaq pa, älde otar ma? Bwl eñbekterinde ol KSRO-nıñ totalitarlıq-otarşıl jüyesin sınap, äşkerelegen. Sol üşin jıldarı eki ret sayasi repressiyağa wşırap, esimi jılı «Älemdik sayasi twtqındardıñ Hel'sinki tizimine» jazıldı. Wsınılıp otırğan bwl kitapta H. Qoja-Ahmet bügingi qazaq, tatar, özbek, qırğız halıqtarınıñ ata-babaları — şığıs türkteriniñ Hİİİ ğasırda Şıñğız han basşılığımen qwrğan Mäñgiel memleketine qatıstı resmi tarihta qalıptasqan pikirlerdiñ köpşiligine sın twrğısınan qarap, köp ğasır jwmbaq bolıp kelgen mäselelerge öz payımın aytadı. Mäñgiel memleketin qwrğan şığıs türkteri. Bäyterek ağaş tamırı neğwrlım tereñ bolsa, ol qanday da bir dauıldarğa tötep beredi, topıraq tereñindegi ılğaldı alıp, qwrğaqşılıqqa da des bermey, japıraqtarın jayqaltıp, twqım şaşıp, önip-ösuin jalğastıradı. Onıñ osı qasieti adamzat qoğamımen salıstıruğa keledi. Eger Wlt-bäyterektiñ tarih-tamırı tereñ bolsa, osı wltqa jatatın halıqtıñ ruhı da quattı bolmaq. Wlttıñ adamnıñ ömirde qadamın nıq, senimmen basuı — onıñ öz halqınıñ tarihın ayqın bilip, sol tarihınan ruhtana aluına baylanıstı. Öziniñ keşegisin biletin halıq qana bügin ne isteu qajettigin, erteñgi jağdayınıñ qalay boların dwrıs bağdarlay almaq. Al halqınıñ tarihınan beyhabar kisi ata-anasınıñ kim ekenin bilmeytin, olardı maqtan twta almaytın, özgeniñ bosağasında ösken janday jasıq, jaltaq minezdi boladı. Wltınıñ tarihın şala-şarpı biletin, sol sebepten odan jigerlenip ruhın kötererlik ülgi, önege tappağan jan öz wlttıq qwndılıqtarın oñay tärk eter, bötenge eliktegiş, assimilyaciyalanuğa ikem könbis, tabansız keledi. Äsirese, tarihi jadı mügedektikke wşıratılğan wlt der kezinde öz ruhın köterer tarihın tügendep otırmasa, künderdiñ-küninde özgeniñ otarına aynalmaq. Sodan wlttıq qasietteri: tili, mädenieti, salt-dästürinen ayırılıp, aqırı jer betinen müldem atı öşedi. Mwnday küyge halıqtı maqsattı türde — tarihındağı abıroylı isterin qasaqana aytpay, sanasına tek onıñ älimsaqtan äljuaz etnos ekendigin qwya beru arqılı da wşıratuğa bolatınına mısal tolıp jatır. Wlttıñ ruhtana alar ayqın tarihınıñ boluı, onıñ tiisti därejede nasihattaluı sol halıqtıñ bügin de, keleşekte de twğırınıñ bekem boluınıñ kepili. Osı twrğıdan bağamdar bolsaq, qazaq halqınıñ tarihi twğır-tamırınıñ jay-küyi turalı ne Paren Svoy Sestra Seks alamız? Ärine, bwl mäselede bizge bağa, birinşi kezekte, «Qazaq etnosı» bolıp şañıraq kötergen jıldan bastalıp, büginge deyingi tarihımızğa berilmek. Biraq, sol kezderi «Qazaq handığın» qwrğanımızğa birimiz maqtansaq, endi birimiz mwnıñ Kerey men Jänibek swltandardıñ Joşı wlısınan Şağatay wlısınıñ Moğolstanına auğan is-äreketi bolğanın, bwl onısız da Paren Svoy Sestra Seks Aqordanı eki jarım ğasırlıq qaqtığıstarğa wşıratıp, aqırı bir etnos derlik halıq Qazaq, Özbek bop bölinip tınğanın aytadı. Özara kikiljiñ basılar-basılmastan qazaq «Joñğar şapqınşılığı» atalğan oyrat-qalmaq oyranımen «aqtaban şwbırındığa» wşıradı. Iä, osı kezeñde elimizdi qorğağan batırlar erligi maqtanğa twrarlıq. Biraq sol kezde-aq ekinşi twstan orıs otarşıları elimizge es jiğızbastan jaulap jatqandıqtan, halqımız joñğardı jeñgen jeñisiniñ bayanın köre de almadı. Al odan keyingi eki jarım ğasırlıq tarihımız orıs otarşıldarınıñ jüyeli türde qazaqtı joyuğa bağıttalğan ezgi, genocidterine tolı. Paren Svoy Sestra Seks qazaq halqı bayağı «Qoy auzınan şöp almas», momın küyinen arıla almağan jağdayda. Ärine, bwl el bileuşilerge de, qazaq jeriniñ baylığına qolın malğan şeteldikterge de asa tiimdi. Biraq mwnday ahual, qanşa jerden täuelsizdigin jariyalasa da, qazaqtıñ keleşegin bwlıñğır etip otır. Degenmen, qoğam ünemi «qaynap jatatın» tiri organizm bolğandıqtan, qazannıñ qaqpağı jabılğan küyinde mäñgilik qala almaydı. Halıq bäribir öz ruhın köterer «passionarlıq minez» tanıtqan tarihi kezeñin izdemey, añsamay twrmaydı. Mwnısız ol özin meşeu, özge eldermen terezesi teñ emes sanap, qorlanu seziminde bolıp, osıdan soñ öz keleşegine senimnen ayrıladı. Osınday sebepterden bergi tarihınan wlttıq ruhın köterip, jigerin janır passionarlıq mısal taba qoymağan bügingi qazaq azamatı äridegi tarihına üñiledi de, Şıñğız han imperiyası qwrılğan kezeñge den qoyadı. Bwğan negiz de joq emes. Öytkeni, Şıñğız han imperiyasınıñ qwrıluı men onıñ wrpaqtarı basqarğan memleketter turalı şejire, qwjattarda büginde qazaq wltınıñ qwramındağı türk tekti rular köptep ataladı. Biraq şetel tarihşıları mwnı da: «Bwl türk tekti rulardıñ passionarlığınan emes, «moñğol» Şıñğız hannıñ olardı küştep bastarın qosuınan bolğan» dep, ol kezeñgi tarihımız da «Qazaqstan jerin monğol jaulap aluı» bolıp resmilenip otır. Tipti, kezinde «Şıñğız han», «Batu», «Soñğı teñizge jorıq» romandarın jazğandıqtan «osı mäseleni biledi-au» deytin orıs jazuşısı V. YAnnıñ özi: «Bezumnıe ordı mongolov yavilis' slovno neizvestno otkuda, smerçem proneslis' po Kitayu i Evrazii, doşli do Budapeşta — i vnezapno povernuli obratno, çtobı nekotoroe vremya spustya vnov' kanut' v bezvestnost'»,— depti. Al osı, Şıñğız han imperiyasın qwrğan türk taypaları jalayır, nayman, qoñırat, kereyit, t. Osılayşa, Şıñğız han kezine qatıstı birşama ayqın bergi tarihımızdı äli naqtılay almasaq, al odan äridegi saq Twranğwn atalğan kezdegi tarihımızdı, arheologiyalıq qazba, t.
YAnnıñ kitabı är basılımında osı esimdegi ekinşi buın birde «giz», birde «gis» delinip keledi, biraq romanda bastan-ayaq «Çingiz» dep jazılğan. Sondıqtan, biz endi naqtı «moñğol» söziniñ tarihta qay kezden bastap kezdesetini jäne osı sözdiñ mağınası turalı derekter men pikirlerge şolu jasayıq. Tağı da jüzdegen kitap, mıñdağan maqala jazıldı. Jeke twlğası — mañğu, nemese mañğı boluğa tiis. Osığan oray: «Älemdi titiretken moñğoldar nelikten türktiñ «mwñdı», «qayğılı» degen jaqsı emes sözin etnos atauı etip qabıldap, küni-büginge deyin özgertpey keledi?
Copyright:
paresnitsa (ostavena, razvedena jena): terkedilmiş, boşanmış. "Intsest mama i syn (1)" sorgusu için arama sonuçları Yandex'te. kendi, kendinin: svoy, svoya, svoye (svoy, svoya, svoe) kendi: se, sa (se) kzkarde: sestra, sestri () (sestra) kzkardeik: sestritsa () kk kzkarde. pàren (paren, parna, -o): haşlanmış. parenitsa (popara): papara, undan yapılan bir çorba çeşidi.Osığan oray «bayağı zamandarda Oğız qağan şığıstağı Tolı özenine deyin quıp tastap, Raşid ad-dinniñ aytuınşa, «mäñgi bolıñdar! Mehmet mehlem mehlem : merhem mehlemô razseyan : unutkan kimse mehmelek vılnen partsal : yünlü kumaş parçası mehtep uçilişte : mektep, okul mejè, meja, mejoa, mejöa, mejo: imece, yardımlaşma, ortak çalışma mekazliyçe:? Türkçe - Pomakça - Sözlük. Qaşqari «türkter» dep negizinen Afrasiyyab wrpaqtarı bileytin Qarahandıqtar memleketindegi Jetisu,Taraz, Qaşqariya ölkeleri taypalardı atap, şığıstağı Jalayır, Kereyit, Nayman, Qiyattardı mülde söz qılmağan. Bir qızığı — bwlar da türk sözderi: 1. Eski Anadolu Turkcesi Ekleri Document 6 pages. Çtobı ni znaçilo slovo mong ili mung, po svoystvu samogo yazıka mongolov ne moglo ih imya proizoyti ot takogo kornya: bez vsyakoy natyajki ono razlagaetsya na mon-gol, «reka Mon». Sühbaatar eñbeginde türk tilinen moñğol tiline engen «Börte» — moñğolşa «çono» qasqır sözi ekeni aytılğanın kördik. Mauqaranıñ ädebi-körkem audarmasında: «Abzal äkeñniñ biriktirgen Bet elin bıtıratıp ketken Tayşı ağayın tuısqanıñdı»… delinedi, b. Ayqaylap twrğan aqiqattı köre twra ündemey qala almağandıqtan qolına eriksiz qalam alıp maqala, kitap jazuğa kirisedi. Orıs ğalımdarınıñ «iış» sözin bir auızdan «çerni» dep audaruı, B. Şındığında, Raşid ad-din «Tengiz» demegen. Çünkü tüm Slav dilleri bir şekilde aşağı yukarı ufak oynamalar ile birebir benzerlik gösterir. Biraq Bolat-çinsyan sonı nemese özge şejirelerdi oqığan bolsa da, olarda Tibet turalı emes, Ergene qon turalı aytılsa kerek. Eto imya bılo vvedeno oficial'no tol'ko posle obrazovaniya derjavı Çingis-hana, kogda ponadobilos' obşee imya dlya vseh mongoloyazıçnıh plemen», degen pikir aytsa, B. Mwnday esimder qazaqta qazir de jetip-artıladı. Bulgarca , Rusca , Slovakca , Cekce ,Sırpca , lekce Polonya ve daha bir çok ülkenin dilini anlar ve konuşur. Yorum bırakın Cevabı iptal et. Osığan oray keybir qalamgerlerimiz: «Eger qazaq tilin islam dini ıqpalımen engen arab, parsı sözderinen tazartsaq, al moñğol tilin bwdda dini ıqpalımen engen tibet, ündi sözderinen arıltsa — eki wlt qiındıqsız tüsinisken bolar edi-au! Ärine, bwl aytılğandar qate pikirler. Ğasırlar boyı özimizge de, özgege de jwmbaq bolıp kele jatqan osı tarihqa qatıstı sol pikirlerimniñ birqatarın jwrtşılıq talqısına wsınudı jön kördim. Hondemirdiñ «Moğoldar tarihın » parsı tilinen orısşağa jılı audarğan V. Költegin eskertkişindegi «bengu el» sözin orıs zertteuşileri «veçnıya plemena obitayuşiya» dep audarsa, al qazaq ğalımı A. Mine, osınday, maqtanarlıqtan jwrday etilgen, eñsesin bir kötertpey ezgilegen tarihınan soñ qazaq qalayşa momın, jaltaq, ınjıq bolmasın?! Rasında da, mwsılman şejireşileriniñ eñbekterinde «bwl söz moñğolşa olay, türkşe bılay delinedi» degen twstar kezdesedi. İ t, 2-k. Mwhitdenov , «Ötüken qoynauında otırsañ, mäñgi el wstap otırarsıñ sen» Ğ.
